اهداف گشایش و بازی با تاس اول ( قسمت اول )

این مقاله در شماره پنجم مجله تخته نرد شش و بش منتشر شده بود . و مقاله بسیار خوبی برای کسانیست که تخته نرد را به تازگی آموخته اند و یا تا کنون تخته را به صورت حرفه ای دنبال نمی کرده اند . خواندن حداقل یک بار این مقاله به همه بازی کنان متوسط نیز توصیه می شود

 برای خواندن مقاله به ادامه مطلب مراجعه کنید

در گشایش پنج هدف کلیدی را دنبال می کنیم. این اهداف بدون ترتیب خاصی از این قرار می باشند:

-  جلو کشیدن مهره های اسیر. در پوزیشن ابتدای بازی، شما (سیاه) یک ضعف استراتژیک بزرگ دارید: مهره های اسیرتان (دو مهره مستقر در خانه 24) از باقی ارتش کوچک شما، که از خانه 6 تا خانه 13 را شامل می شوند، حسابی دور هستند. این مشکل بزرگی است و باید در اسرع وقت به آن رسیدگی کنید. یک راه پرداختن به این مشکل آن است که تا آنجا که می شود مهره های اسیرتان را به زمین بیرونی حریف فراری دهید (خانه های 14، 15، 16 و 18)؛ یک راه دوم (و عملی تر) آن است که مهره های اسیر را کمی جلوتر کشیده و سعی کنید یک خانه دفاعی ببندید تا حریف نتواند به راحتی این دو مهره شما را مسدود کند. به این می گویند درست کردن یک لنگر جلو و اگر بتوانید زودتر از حریف یک لنگر جلو درست کنید در اغلب اوقات مزیت بادوامی برای خود دست و پا کرده اید. بهترین خانه ها برای این منظور خانه های 18، 20 و 21 هستند. یک لنگر خوب به مهره های اسیر شما آمادگی می دهد تا هر زمان که فرصت خوبی فراهم شد به یک جای امن بپرند.

-  مسدود کردن مهره های اسیر حریف. حریف شما هم همان اهداف شما را دارد. ممانعت از رسیدن او به اهدافش به اندازه پیشبرد اهداف خودتان اهمیت دارد. بنابراین بستن خانه های مسدودکننده کلیدی (خانه های 5 و 7 و 4 سیاه) یکی از اولویت هاست. هرچقدر که خانه های مسدودکننده بیشتری ببندید سفید شانس کمتری برای بسیج کردن مهره های اسیر خود دارد.

-  در تاس اول فقط با چند ترکیب معدود می توان خانه های مسدودکننده بست، از این رو یک راه برای ایجاد تاسهای مسدودکننده در تاسریزی های بعدی آن است که مایه هایی را از قلعه (خانه 13) پایین بیاوریم. این استراتژی مثل شمشیری دولبه است چون این مایه ها اغلب تک هایی بی پشتوانه هستند و اگر حریف خوش شانس باشد می تواند آنها را بزند.

-  زدن مهره های حریف. تخته نرد اساسا یک کورس است. اگر امکان آن را دارید که یکی از مهره های حریف را زده و عقب بفرستید و خودتان در کورس جلو بیافتید اغلب اوقات درست آن است که همین کار را انجام دهید. زدن مهره های حریف چنان حرکت قوی ای است که بعید است زدن مهره حریف در گشایش خطای بزرگی محسوب شود. البته در پوزیشن ابتدایی هیچکدام از دو حریف تکی ندارند و زدن فقط در تاسهای بعد از تاس اول مطرح می شود.

-   سبک کردن خانه ها. به لحاظ نظری، تعداد ایده آل مهره در یک خانه برابر است با سه: دو مهره برای بسته نگه داشتن آن خانه و یک مهره هم به عنوان مایه برای بستن خانه های بیشتر. اما در پوزیشن ابتدایی، شما در هریک از خانه های 6 و 13 پنج مهره دارید. این را انباشتگی شدید مهره ها می نامیم که یک ضعف استراتژیک عمده است چون مهره های اضافی موجود در این خانه ها کاری اضافه بر سه مهره ضروری انجام نمی دهند. یکی از اهداف کلیدی این است که این مهره های اضافی فعال گردند.

- ایجاد مشکل برای حریف. اگر لازم است میان دو حرکت دست به انتخاب بزنید و فکر می کنید که به لحاظ عینی این دو حرکت کم و بیش هم ارز هستند، در آن صورت حرکتی را انتخاب کنید که حریف را با گزینه های دشوار بیشتری مواجه کند.

توجه داشته باید که برای تاس اول فقط 15 ترکیب ممکن وجود دارد. طبق قوانین در شروع بازی هرکدام از بازیکنها یک تاس می ریزد و آنکه تاسش عدد بزرگتری آورده باشد بازی را با ترکیب تاس خودش و تاس حریف شروع می کند. پس اگر شما 6 و حریف 2 آورده باشد تاس اول را شما با ترکیب 6-2 بازی می کنید. (بعضی بازیکنها از یک واریاسیون متفاوت استفاده می کنند که طبق آن برنده تاسریزی اول مجددا تاس می ریزد و از ترکیب همین تاس دوم برای شروع بازی استفاده می کند در نتیجه ممکن است که بازی را با تاس جفت شروع کند. اما این جزیی از قوانین استاندارد نیست و در هیچ تورنمنتی مجاز شمرده نمی شود). 

این 15 تاس اول را به بر اساس خصوصیات عامشان به چهار گروه تقسیم می کنیم:

تاسهای اجباری 3-1، 4-2، 5-3، 6-1 و 6-5 (5 تاس)

تاسهای مایه رسانی- شکاندن، 5-4، 5-2، 4-3، و 3-2 (4 تاس)

تاسهای فرار-شکاندن، 6-4، 6-3، و 6-2 (3 تاس)

تاسهای پایه ریزی-شکاندن 2-1ف 4-1 و 5-1 (3 تاس)

تاسهای اجباری

به این خاطر به این تاسها تاسهای اجباری می گوییم که یک راه بازی با آنها بر راه های دیگر غلبه دارد. در زیر راه درست بازی با هر کدام از این تاسها را مطرح کرده ایم:

3-1: خانه 5 را با حرکت 8/5 6/5 ببندید. (این بهترین تاس گشایش است، قوی ترین خانه زمین را می بندد)

4-2: خانه 4 را با حرکت 8/4 6/4 ببندید (این دومین تاس برتر گشایش محسوب می شود، که کمی از تاس 6-1 بهتر است)

6-1: خانه 7 را با حرکت 13/7 8/7 ببندید (به این خانه "در خانه" هم می گویند).

5-3: خانه 3 را با حرکت8/3 6/3 ببندید.

 6-5: یک مهره اسیر را با حرکت 24/13 به قلعه فراری دهید.

از این پنج تاس ، چهار تاس یک خانه مسدود کننده درست می کنند و تاس پنجم، یعنی 6-5 یک مهره اسیر را تماما فراری می دهد. اینها در پوزیشن ابتدایی دستاوردهای عمده ای هستند به همین خاطر هم جز اینها بازی دیگری با این تاس های اول انجام نمی دهند.

شاید تعجب کنید که چرا 6-1 بهترین تاس گشایش محسوب نمی شود. خیلی از مبتدی ها این تاس را دوست دارند چون با این تاس سه خانه متوالی بسته می شود و این به ظاهر صورت بندی مسدودکننده قوی ای است. مشکل 6-1 این است که با اینکه یک خانه مسدودکننده را می بندد این خانه در زمینمان نیست. تاس 3-1، که بهتر استف هم یک خانه مسدودکننده را می بندد که در عین حال یک خانه درونی هم است و بستن خانه های درون زمین باعث می شود که زمانی که مهره حریف را زده ایم با دشواری بیشتری وارد بازی شود.

تاسهای مایه رسانی-شکاندن

در دسته بند "مایه رسانی-شکاندن" چهار تاس داریم. به این خاطر این تاسها را "مایه رسانی-شکاندن" می نامیم که برای هرکدام از انها دو گزینه عمده وجود دارد، یا پایین آوردن دو مایه از قلعه و یا پایین آوردن یک مایه و شکاندن مهره های اسیر. به ترتیب هرکدام از تاسها را بررسی می کنیم.

این 15 تاس اول را به بر اساس خصوصیات عامشان به چهار گروه تقسیم می کنیم:

تاسهای اجباری 3-1، 4-2، 5-3، 6-1 و 6-5 (5 تاس)

تاسهای مایه رسانی- شکاندن، 5-4، 5-2، 4-3، و 3-2 (4 تاس)

تاسهای فرار-شکاندن، 6-4، 6-3، و 6-2 (3 تاس)

تاسهای پایه ریزی-شکاندن 2-1ف 4-1 و 5-1 (3 تاس)

تاسهای اجباری

به این خاطر به این تاسها تاسهای اجباری می گوییم که یک راه بازی با آنها بر راه های دیگر غلبه دارد. در زیر راه درست بازی با هر کدام از این تاسها را مطرح کرده ایم:

3-1: خانه 5 را با حرکت 8/5 6/5 ببندید. (این بهترین تاس گشایش است، قوی ترین خانه زمین را می بندد)

4-2: خانه 4 را با حرکت 8/4 6/4 ببندید (این دومین تاس برتر گشایش محسوب می شود، که کمی از تاس 6-1 بهتر است)

6-1: خانه 7 را با حرکت 13/7 8/7 ببندید (به این خانه "در خانه" هم می گویند).

5-3: خانه 3 را با حرکت8/3 6/3 ببندید.

 6-5: یک مهره اسیر را با حرکت 24/13 به قلعه فراری دهید.

از این پنج تاس ، چهار تاس یک خانه مسدود کننده درست می کنند و تاس پنجم، یعنی 6-5 یک مهره اسیر را تماما فراری می دهد. اینها در پوزیشن ابتدایی دستاوردهای عمده ای هستند به همین خاطر هم جز اینها بازی دیگری با این تاس های اول انجام نمی دهند.

شاید تعجب کنید که چرا 6-1 بهترین تاس گشایش محسوب نمی شود. خیلی از مبتدی ها این تاس را دوست دارند چون با این تاس سه خانه متوالی بسته می شود و این به ظاهر صورت بندی مسدودکننده قوی ای است. مشکل 6-1 این است که با اینکه یک خانه مسدودکننده را می بندد این خانه در زمینمان نیست. تاس 3-1، که بهتر استف هم یک خانه مسدودکننده را می بندد که در عین حال یک خانه درونی هم است و بستن خانه های درون زمین باعث می شود که زمانی که مهره حریف را زده ایم با دشواری بیشتری وارد بازی شود.

تاسهای مایه رسانی-شکاندن

در دسته بند "مایه رسانی-شکاندن" چهار تاس داریم. به این خاطر این تاسها را "مایه رسانی-شکاندن" می نامیم که برای هرکدام از انها دو گزینه عمده وجود دارد، یا پایین آوردن دو مایه از قلعه و یا پایین آوردن یک مایه و شکاندن مهره های اسیر. به ترتیب هرکدام از تاسها را بررسی می کنیم.

  ادامه این مقاله را در قسمت دوم بخوانید